Trabzon Haber Basın Yayın Hataları
Trabzon’da Anadolu’nun ilk matbaası olan Trabzon Vilâyet matbaasının kuruluş tarihi olan 1868 yılından beri 111 çeşit gazete, 78 çeşit dergi, 22 çeşit mecmua, 35 çeşit bülten, 21 çeşit gazete (22 Osmanlıca Sâlnâme ile birlikte) 43 adet yıllık yayınlanmıştır. Bu bir basın-yayın rekorudur demek hakkımızdır.
Çünkü, toplamı 311 yayın çeşidi eder. Yeni çıkanlar ilâve edilmemiştir. Üçyüz elli adet civarındadır. Ne var ki araştırmacı olarak bunları incelerken tespit ettiğimiz hatalı, yüzünden bu sayıların belirlenmesinde pek çok zorluklar çektik. Umarız bundan sonra bu hatalar, olmaz.
Bundan sonraki Trabzon-haber-Yayın tarihimizin daha mükemmel olması için ilk defa tarafımızdan belirlenen bu eksiklikleri maddeler halinde şöylece sıralayabiliriz:
Bazılarında ebad standardı resmi ölçülere göre değil, Bazılarında sahibi, genel yayın yönetmeni, koordinatörü veya yazı işleri müdürü değil. Bazılarında süre (günlük, haftalık, iki aylık, altı aylık veya yıllık müddeti) yazılmıyor. Bazılarında fiyat bedeli yer almıyor. Bazıları paralı-parasız ibarelerini taşımıyor.
Bazılarında sayfa numaraları yoktur.
Bazılarında 20 sayfalık reklâm vardır. Numarası yoktur. Bazılarında basıldığı matbaa, şehir veya temin edileceği adres bulunmamaktadır.
Bazılarında yazar adı, yada yayınlayan kurum yer almamaktadır. Bazılarında yayın adet sayısı, çeşidi (muhtevası siyasi mi, edebi mi, ilmi mi, yazılmamıştır.
Bazıları gazete mi, dergi mi, bülten mi, yoksa başka bir şey mi olduğunu gösterecek bir ıpucuna sahip değildir.
Bazılarında imlâ ve baskı hatalarının en mantıksız şekilleri görülmektedir. 12Bazıları çıkıyor mu çıkmıyor mu, kaç sayı çıktı veya çıkmadı diye merak ederseniz, kütüphanelerde ve basın il teşkilatlarında bile bulunmaz.
Bu nedenle biz sadece adı, tarihi, sahibi, süresi, ebadı ve sayfasına dair bilgileri esas alabildik. Bunlar da hepsinde yok. Hepsinde bulunabilen en çok yayınladıkları il veya ilçedir. Bu ürünlerde zaman zaman sahip, yer, ebat ve sayfa değişiklikleri olmuştur. Bu durum araştırmacılar için çok büyük zorluklar ve sorunlar ortaya çıkartmaktadır. Böyle basın-yayın ürünleri arşivciler için ilmi bir değer taşımamaktadır. Çünkü belgesellik kalmıyor. Hâlbuki nüfus çüzdanlarında bir harf değişik olsa hâkim işlem yapmaz. Tashih kararı ister. Bize ne oluyor ki kültürel ve ilmi kimliğimizdeki batalara aldırış etmiyoruz? Beşinci güç iken çağımızda birinci güç haline gelen medyadaki net bir kimlik ortaya koyamayış neyin nesi? Trabzon basını bu hatalardan kurtarılmadıkça basın-yayın bayramı yapmaya hak kazanamaz. Bunu anlatmak ötiyoruz Medya daima kendini aklamalı ve her yönüyle kabul ettirip yaşatmalıdır.
Genel Hatalar Genel olarak Trabzon haber basını bütün basın yayın ürünlerinde hataları vardır.
Meselâ: İl kültür ve Turizm müdürlüğünün büyük paralarla yayınladığı kitaplarda bıle çok imla yanlışları vardır.